• BIST 100

    9910,61%-0,90
  • DOLAR

    35,40% 0,23
  • EURO

    36,29% -0,52
  • GRAM ALTIN

    3070,10% 1,26
  • Ç. ALTIN

    4884,84% -0,04

Uzmanı uyardı: Dinamik fiyatlandırma tüketiciler açısından risk teşkil ediyor

Uzmanı uyardı: Dinamik fiyatlandırma tüketiciler açısından risk teşkil ediyor

Ekonomi 10.01.2025 09:37:54 28 0
Uzmanı uyardı: Dinamik fiyatlandırma tüketiciler açısından risk teşkil ediyor

Hilal BEKYÜREK-Uğur GÜLBOY/İSTANBUL,(DHA)- ÜRÜN ya da hizmete gösterilen talep doğrultusunda anlık olarak fiyat artışına yol açan dinamik fiyatlandırma; uçak biletleri, otel konaklamaları, etkinlik organizasyonları ve ulaşım uygulamaları gibi alanlarda kullanılıyor. Tüketicilerin fiyat politikalarına yönelik artan şikayetleri nedeniyle çok sayıda ülke tarafından yasaklanmasının gündeme geldiğini belirten Hukukçu Doç. Dr. Murat Can Pehlivanoğlu, “Dinamik fiyatlandırma tüketiciler açısından bir risk teşkil ediyor çünkü fahiş fiyat sonucunu doğurabiliyor. Dolayısıyla tüketiciler hiç beklemedikleri bir fiyatla karşı karşıya kalabiliyor. Bu noktada mevzuata uygun veya aykırı şekilde dinamik fiyatlandırma yapılması arasında bir ayrım yapmak gerekir. Ancak bu hususta Türkiye’deki işletmelerimizin ve tüketicilerimizin farkındalık seviyesi henüz çok yüksek değil” dedi.

İşletmelerin arz ve talebi dikkate alarak piyasa koşullarına göre anlık olarak belirlediği fiyatı ifade eden dinamik fiyatlandırmanın, son dönemde tüketicilerin tepkisini çektiğini aktaran İstanbul Kent Üniversitesi’nden Doç. Dr. Murat Can Pehlivanoğlu, etkinlik, organizasyon, konaklama ve ulaştırma şirketlerinin bu yönteme başvurduğunu belirtti. Dinamik fiyatlandırmanın bir mal veya hizmetin piyasadaki anlık arz ve talep durumuna göre fiyatının belirlenmesi anlamına geldiğini söyleyen Doç. Dr. Pehlivanoğlu, “Geçmişte işletmelerin bunu dönemsel olarak uyguladığını görüyorduk. Bugün geldiğimiz noktada teknolojinin gelişmesi, yapay zekanın ilerlemesi, akıllı fiyat etiketlerinin çıkması ve internet üzerinden alışverişin yoğunlaşması neticesinde bir çok işletmenin dinamik fiyatlandırma yapabilir hale geldiğini gördük” diye konuştu.

‘AYRIMCILIK VEYA İŞLETMELER ARASI HAKSIZ REKABET DOĞURMAMALI’

Mevzuata göre yapılan dinamik fiyatlandırmanın her durumda hukuka uygun olmayabileceğini anlatan Doç. Dr. Pehlivanoğlu, sözlerine şöyle devam etti:

“Dinamik fiyatlandırma gerçekleştirdiğinizde eşit durumdaki alıcılara aynı işlem için farklı fiyat uygulamış oluyorsunuz. Bu da bir ayrımcılık meselesi doğuruyor dolayısıyla kanunları ihlal edebilirsiniz. Başlangıçta, pazar payı büyük bir işletmeyseniz rekabet hukukunu ihlal etmiş olacaksınız. Diğer taraftan tüketici mevzuatı yönünden çeşitli ihlallere sebep olabilirsiniz. Çünkü yaptığınız dinamik fiyatlandırma uygulaması tüketicinin karar mekanizmasını bozduğu için haksız ticari uygulama olarak değerlendirilebiliyor. Aynı şekilde Fiyat Etiketi Yönetmeliğine de aykırı bir fiyatlama yapmış olabilirsiniz. Diğer taraftan rakip işletmeler bakımından diğer işletmenin dinamik fiyatlandırma yapıp yapmadığı önem taşıyor çünkü Türk Ticaret Kanunu haksız rekabeti düzenliyor. Siz işletme olarak eğer dinamik fiyatlandırma yapmıyorsanız fakat rakip firma bunu hukuka aykırı olarak yapıyorsa ekonomik mağduriyete uğruyorsunuz.”

‘ÇOĞU DİNAMİK FİYATLANDIRMANIN NEYİ BAZ ALDIĞI BELLİ DEĞİL’

Dinamik fiyatlandırma nedeniyle tüketici mağduriyetinin arttığına değinen Doç. Dr. Pehlivanoğlu, “Dinamik fiyatlandırmanın neyi baz aldığı belli değil. Eğer dinamik fiyatlandırma yapan işletme, bunu rakip firmanın fiyatını baz alarak yapıyorsa rekabet hukukunda gerçekleşen ihlalin boyut ve şekli değişiyor. Diğer yandan dinamik fiyatlamayı tüketicinin ırkına, cinsiyetine ve yaşına göre yapıyorsa bu durumda insan hakları ihlal ediliyor. Bu noktada işletmelerimizi uyarmak istiyorum. Çünkü mevzuata uygun olmayan bir fiyatlandırma işlemi gerçekleştirirseniz tüketici mağduriyetini arttırmış olursunuz. Böylece tüketici mağduriyetinden bağımsız olarak çeşitli kanun hükümlerini ihlal etmiş olabilirsiniz. Dolayısıyla hem tazminat sorumluluğu gündeme gelir hem de idari para cezası uygulanabilir. İngiltere’de konser bileti satın almak isteyen tüketiciler, sırada beklerken fiyatların anlık olarak değiştiğine tanık oldu. Bilet sırasında saatlerce bekleyen bir tüketici gişeye ulaştığında başlangıçtaki fiyattan 3, 5 veya 10 kat daha fazla ücret ödemek durumunda kaldı. Bunun internet üzerindeki örneği ise; alışveriş sepetinizi hazırlıyorsunuz ve ürün ekliyorsunuz. Eklediğiniz ürün, belirlenen süre içerisinde alışverişi tamamlamamanız halinde, siteye bir daha girdiğinizde bambaşka bir şekilde fiyatlanmış oluyor. Zaman, işletmeler tarafından mevzuata uygun şekilde ayarlanmazsa tüketiciyi karar verme baskısı altında bırakıyor. Bu da haksız ticari uygulama olarak belirttiğimiz hususta değerlendirilmesi gereken bir işlem oluyor” ifadelerini kullandı.

‘TÜRKİYE’DE DAHA FAZLA DENETİME YÖNELİK BİR İHTİYAÇ VAR’

Aşırı fiyatlama ve stokçuluk konusunda dinamik fiyatlandırmanın etkisinden bahseden Doç. Dr. Pehlivanoğlu, sözlerini şöyle sonlandırdı:

“Şu an İngiltere, Avustralya ve Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD) dinamik fiyatlandırmanın yasaklanması konusunda değerlendirmeler yapılıyor. Özellikle ABD’de konu fahiş fiyata ilerlemesi noktasında değerlendirilirken İngiltere ve Avustralya haksız ticari uygulama çerçevesinden bakıyor. Türkiye’de ise aşırı fiyatlama ve stokçuluk meselesi dikkate alınan bir konu. Bu konuda perakende ticaretinin düzenlenmesi hakkında kanunda hükümler var. Nitekim bazı işletmelerin aşırı fiyatlama yapmaya çok ciddi bir eğilimi olduğunu biliyoruz. Bu noktada dinamik fiyatlandırma uygulaması aşırı fiyatlamanın bir sebebi ya da mazereti haline gelmemeli. Dolayısıyla Türkiye’de aşırı fiyat ve stokçuluk şeklindeki eylemler çerçevesinde dinamik fiyatlandırma yapılıp yapılmadığının denetlenmesine yönelik bir ihtiyaç olduğunu söyleyebilirim. Bu durumda dinamik fiyatlandırma yapan işletmeler, dönemi ve gelen müşterilerin anlık eğilimlerini dikkate alıyorlar. Eğer gelen müşteri profillerinin anlık eğilimleri dikkate alınırsa müşterinin kişisel verisi de kullanılmış oluyor. Acaba işletme kişisel veriyi dinamik fiyatlandırma amacıyla kullanabilir mi? Bu da kişisel veriler mevzuatına ilişkin bambaşka bir soruyu doğuruyor. Tüketicilere yapabileceğimiz öneri aşırı fiyat uygulamasıyla karşılaştıkları veya dinamik fiyatlandırma neticesinde aşırı fiyata gidebileceğini düşündükleri durumlar olduğunda özellikle CİMER üzerinden şikayetlerini idari makamlara iletmeleridir. Sivil toplum kuruluşlarının da denetimde aktif rol oynaması gerekiyor.”


Haber Kaynak : DHA

Bakan Kacır: Sanayicilerimizin hızını kesecek tüm engelleri ortadan kaldırmak en önemli ödevimiz

Tıbbi maske takıp husumetlisini vurmuştu; 120 güvenlik kamerası izlenerek yakalandı

Cumhurbaşkanı Erdoğan: Muhalefet köstek olmasaydı çok daha büyük başarı hikayelerine imza atardık (3)

Galatasaray, Başakşehir maçı hazırlıklarını sürdürdü

Karabük'te kuyumcu soygunu kamerada; 20 kilo altınla kaçtılar

Vali Sezer: Edirne'de yasadışı göçte önceki seneye göre yüzde 90 azalma var

280 milyon TL destekleme ödemesi, çiftçilerin hesaplarına aktarıldı

Cumhurbaşkanı Erdoğan: Muhalefet köstek olmasaydı çok daha büyük başarı hikayelerine imza atardık (2)

Siirt Valisi Kemal Kızılkaya, basın mensuplarıyla bir araya geldi

Özgür Özel: Gerçek beka sorunu bir ülkenin gençlerinin, gelişmiş ülkelerde hayal kurmasıdır (2)

Bingöl’de 4 aranan şüpheli yakalandı

Cumhurbaşkanı Erdoğan: Muhalefet köstek olmasaydı çok daha büyük başarı hikayelerine imza atardık / Ek fotoğraflar

Cumhurbaşkanı Erdoğan: Muhalefet köstek olmasaydı, çok daha büyük başarı hikayelerine imza atardık

Van'da Atsushi Miyazaki'nin ismini verildİği AKOM merkezi hizmete açıldı

'Yeni Yol' grubunun Genel Başkanı Celal Mümtaz Akıncı oldu

Bakan Yardımcısı Yenigün: Kadının iş gücü katılım oranını yüzde 37,8’e yükselttik

İYİ Partili Çömez: Hiç kimsenin siyasi ikbali için anayasa üzerinde manipülasyon yapmaya hakkı yok

Edirne’de jandarma öğrenci servis araçlarını denetledi

Basketbolcu Karaman'ın ölümüne neden olan sürücüye tahliye kararına başsavcılıktan itiraz

49 kişinin öldüğü Melike Hanım Apartmanı'nın fenni mesulüne 12 yıl hapis

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz, İzmir iş dünyası ile buluştu

Modern kontrol ve denetim gemisi 'Reis 48' göreve başladı

Yeni Malatyaspor'da Mert Miraç Altındaş kulübe veda etti

Adıyaman'daki kazada ölen 5 kişi toprağa verildi

18 üniversite, kadın ve çocuğa yönelik şiddetle mücadele için çalışma yapacak

Van depreminde yaşamını yitiren DHA muhabiri Cem Emir'in ismi, kütüphaneye verildi

Rize Valisi ile Belediye Başkanından PTT çalışanlarının ailelerine taziye ziyareti

Asgari ücret ve en düşük emekli aylığı teklifi TBMM'de

BMC'in ürettiği yerli ve milli motorlu taktik tekerlekli zırhlı araçlar TSK'ya teslim edildi / Ek fotoğraflar

Fenerbahçe, Konyaspor maçının hazırlıklarına başladı

Yükleniyor

Yeşilyurt Belediyesi’nin ‘Spor İstasyonları’ Projesi Büyük İlgi Görüyor

Başkan Taşkın: Esnafımızın Taleplerini Bakanlığa Ulaştıracağız

Battalgazi’de Çarşılar Koruma Altında: Dört Mevsim Konfor Sağlayan Çözüm

Başkan Taşkın,İnönü Caddesi Esnaflarını Dönüşüm Hakkında Bilgilendirdi

Başkan Geçit, “Yeşiltepe Daha Cazip, Tercih Edilen Ve Yaşam Seviyesi Yüksek Bir Kimliğe Sahip Olacak”

Battalgazi Belediyesi'nde yeni yılın ilk toplantısında 15 gündem maddesi görüşüldü

Başkan Geçit, “Günün Her Saatinde Vatandaşlarımızın Sesine Kulak Veriyoruz”

Hanımefendi Selda Yavuz Şehit Ailelerini Ziyaret Ederek Gönüllere Dokundu

Sadıkoğlu: “Artan ihracatın devamı için 6. Bölge teşvikleri şarttır”

Malatya BB ,YKS Öğrencilerine Kaynak Kitap Dağıttı

Galatasaray, Başakşehir maçı hazırlıklarını sürdürdü

Yeni Malatyaspor'da Mert Miraç Altındaş kulübe veda etti

Fenerbahçe, Konyaspor maçının hazırlıklarına başladı

Hatayspor Cristian Atsu’yu unutmadı

Ömer Erdoğan: Transferde tercihimiz öncelikle kendi ligimizin oyuncuları

Şenol Güneş: Bulunduğumuz yer bize yakışmıyor

Fenerbahçe Beko, Errick McCollum'u renklerine bağladı

Bodrum FK, Okita’yı renklerine bağladı

47. İstanbul Maratonu'nda avantajlı kayıt başladı

Fenerbahçe Kulübü, Mustafa Kemal Atatürk'ün ismini Ülker Stadı'nın çatısına işledi

Tıbbi maske takıp husumetlisini vurmuştu; 120 güvenlik kamerası izlenerek yakalandı

Karabük'te kuyumcu soygunu kamerada; 20 kilo altınla kaçtılar

Siirt Valisi Kemal Kızılkaya, basın mensuplarıyla bir araya geldi

Bingöl’de 4 aranan şüpheli yakalandı

Edirne’de jandarma öğrenci servis araçlarını denetledi

Basketbolcu Karaman'ın ölümüne neden olan sürücüye tahliye kararına başsavcılıktan itiraz

49 kişinin öldüğü Melike Hanım Apartmanı'nın fenni mesulüne 12 yıl hapis

Adıyaman'daki kazada ölen 5 kişi toprağa verildi

Rize'de 2 PTT çalışanının öldürülmesi protesto edildi

'Çevre dostu teknolojilerin benimsenmesi, elektirik araç satışlarını artırdı'

Malatya’da 15 zehir taciri gözaltına alındı

Elazığ’da seyir halindeki otomobil alev alev yandı

Malatya'da tarihi eser operasyonu ;1 gözaltı

Osmaniye'de kontrolden çıkan otomobil dereye düştü ; 2 yaralı

Kırıkkale'de kamyonetin çarptığı yaya hayatını kaybetti

Tekirdağ’da 75 bin makaron ele geçirildi

Erzincan'da buz tutan şelale, göl ve göletler dronla görüntülendi

Kaş'ta ruhsatsız silah operasyonu

Yolcu otobüsü, önündeki TIR'a çarptı 8 yaralı

Kırşehir'de 3 araç çarpıştı 3 ölü, 18 yaralı

Bakan Kacır: Sanayicilerimizin hızını kesecek tüm engelleri ortadan kaldırmak en önemli ödevimiz

Cumhurbaşkanı Erdoğan: Muhalefet köstek olmasaydı çok daha büyük başarı hikayelerine imza atardık (3)

Cumhurbaşkanı Erdoğan: Muhalefet köstek olmasaydı çok daha büyük başarı hikayelerine imza atardık (2)

Özgür Özel: Gerçek beka sorunu bir ülkenin gençlerinin, gelişmiş ülkelerde hayal kurmasıdır (2)

Cumhurbaşkanı Erdoğan: Muhalefet köstek olmasaydı çok daha büyük başarı hikayelerine imza atardık / Ek fotoğraflar

Cumhurbaşkanı Erdoğan: Muhalefet köstek olmasaydı, çok daha büyük başarı hikayelerine imza atardık

'Yeni Yol' grubunun Genel Başkanı Celal Mümtaz Akıncı oldu

Bakan Yardımcısı Yenigün: Kadının iş gücü katılım oranını yüzde 37,8’e yükselttik

İYİ Partili Çömez: Hiç kimsenin siyasi ikbali için anayasa üzerinde manipülasyon yapmaya hakkı yok

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz, İzmir iş dünyası ile buluştu

LİG TABLOSU

Takım O G M B Av P
1.Galatasaray 17 15 0 2 29 47
2.Fenerbahçe 17 12 2 3 26 39
3.Samsunspor 17 10 4 3 13 33
4.Eyüpspor 18 8 4 6 10 30
5.Göztepe 17 8 5 4 9 28
6.Beşiktaş 17 7 4 6 7 27
7.İstanbul Başakşehir 17 7 5 5 5 26
8.Gazişehir Gaziantep 17 6 7 4 -2 22
9.Kasımpaşa 17 4 4 9 -1 21
10.Alanyaspor 17 5 6 6 -2 21
11.Rizespor 17 6 8 3 -9 21
12.Antalyaspor 17 6 8 3 -11 21
13.Konyaspor 17 5 7 5 -6 20
14.Trabzonspor 17 4 6 7 1 19
15.Sivasspor 17 5 8 4 -7 19
16.Kayserispor 17 3 7 7 -16 16
17.Bodrum FK 17 4 10 3 -10 15
18.Hatayspor 17 1 10 6 -14 9
19.Adana Demirspor 17 2 13 2 -22 5