TBMM Genel Kurulu'nda 'bütçe' maratonu (2)

BAKAN YUMAKLI: GIDA VE TARIM ÜRÜNLERİ İHRACATINDA, SON 22 YILDA 107 MİLYAR DOLAR DIŞ TİCARET FAZLASI VERDİK

Bakanlığının bütçe sunumu için Genel Kurul'a hitap eden Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, son 22 yılda çiftçilere sektörde önemli destekler sağlandığını belirterek, "Tarımsal hasılamız 2023 yılında 68,5 milyar dolara ulaştı. Böylece Avrupa'da 1’inci, dünyada ise 9’uncu sırada yer almayı başardık. Tarım ve orman sektörü, bu yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 4,6 oranında büyüdü. Son 5 çeyrekte kesintisiz büyüme performansı göstererek, ülkemizin kalkınmasına önemli katkıda bulundu. 2023 yılında 31 milyar dolar ihracat gerçekleştirdik. Bu yıl ihracatımızın geçen seneyi geçmesini bekliyoruz. Gıda ve tarım ürünleri ihracatında, son 22 yılda 107 milyar dolar dış ticaret fazlası verdik. Buğday unu, fındık, kuru üzüm, kuru kayısı, kabuksuz Antep fıstığı, ayva ve incir ihracatında dünyada birinci sıradayız" dedi.

'CUMHURİYET TARİHİNİN REKORUNU KIRDIK'

Türkiye'de 206 çeşit ürünün üretildiğini kaydeden Bakan Yumaklı, "Bu zenginliğe sahip nadir ülkelerden biriyiz. Sebze üretiminde 4'üncü, meyve üretiminde 6’ncı sıradayız. Bitkisel üretimimizi, 2002 yılına göre yüzde 41 artışla, 2023 yılında 138,6 milyon tona ulaştırdık ve Cumhuriyet tarihinin rekorunu kırdık. Tarımsal üretimimizin geleceğini korumak için, tohumculuğa yönelik politikaları hep ön planda tutuyoruz. Sektöre, hibelerden düşük faizli kredilere ve yatırım projelerine kadar birçok alanda destek sağlıyoruz. Bu çalışmalar sonucunda, son 22 yılda tohumluk üretimimizi, 9 kat artışla 1,3 milyon tona çıkardık. Öylece bitkisel üretimde kullandığımız sertifikalı tohumların yüzde 97’sini yurt içinde üretir hale geldik. Ayrıca ürettiğimiz tohumları 117 ülkeye ihraç ediyoruz. Şu an tüm dünya ile bağlantımız kesilse bile, hiçbir ülkeden hiçbir tohum almadan tüm ihtiyaçlarımızı karşılayacak durumdayız" değerlendirmesinde bulundu.

Son 22 yılda; 2,2 milyon hektar alanda Çayır Mera Islah ve Amenajman Projesi uygulandığını da aktaran Bakan Yumaklı, "Yem bitkileri ekiliş alanını ise 760 bin hektardan 2,7 milyon hektara çıkardık. Böylece 2002 yılında yüzde 69 olan kaba yem karşılama oranını, 2023 yılında yüzde 93’e yükselttik" diye konuştu.

'BESİLİK VARLIĞIMIZI ARTIRMAK İÇİN BÜYÜKBAŞ HAYVAN REZERVİ OLUŞTURMAYA BAŞLADIK'

Bakan Yumaklı, son 22 yılda hayvan varlığını; büyükbaşta yüzde 67,7, küçükbaşta yüzde 64,3, kanatlıda yüzde 48,9, arılı kovanda yüzde 119 artırdıklarını kaydetti. Yumaklı, "Islah ve geliştirme çalışmalarımızla, üstün vasıflı hayvan varlığımızı artırmayı sürdürüyoruz. Nitelikli damızlık ve besilik varlığımızı artırmak için TİGEM işletmelerimizde büyükbaş hayvan rezervi oluşturmaya başladık. Proje kapsamında üretilecek hayvanları önümüzdeki yıldan itibaren uygun koşullarla küçük aile işletmelerimize vereceğiz" diye konuştu.

GÜVENİLİR GIDAYA ERİŞİM

Yumaklı, tarım sigortaları kapsamında, 2023 yılında üreticilere 8 milyar lira, bu yıl kasım ayı itibarıyla 12 milyar lira hasar tazminatı ödediklerini söyledi. Gençlere, kadınlara, gazi ve şehit yakınlarına, engellilere ve sözleşmeli tarım yapan üreticilerine de prim indirimi sağladıklarını aktaran Yumaklı, "2025 yılında tarım sigortaları kapsamını genişletiyoruz. Bu çerçevede, üretim planlaması ve sözleşmeli üretimde yüzde 10 ila 15 oranlarında prim indirimi yaptık. Vatandaşlarımızın sağlıklı ve güvenilir gıdaya erişimini temin için, 8 bin kontrol görevlimizle, gıda üretim, satış ve toplu tüketim yerleri olan 726 bin işletmeyi denetliyoruz. Yıl sonu itibarıyla 1,4 milyon denetime ulaşacağız. Uygunsuzluk tespitinde idari para cezası, ürün toplatma ve imha etme gibi çeşitli yaptırımlar uyguluyor, niteliğine göre Cumhuriyet savcılıklarına suç duyurusunda bulunuyoruz. Ayrıca, uygunsuzlukları firma ismi ve markası ile anlık olarak, ‘guvenilirgida.tarimorman.gov.tr’ internet sitemizde paylaşıyoruz. Vatandaşlarımız tarafından memnuniyetle karşılanan bu uygulamaya ilave olarak, işletme denetimlerinin takip edildiği Karekod Uygulamasını hayata geçirdik. 2025 yılında bu uygulamayı zorunlu hale getireceğiz. Biz; bugüne kadar olduğu gibi, bundan sonra da vatandaşlarımızın güvenilir gıdaya erişim hakkını korumaya kararlıyız" ifadelerini kullandı.

Üst üste iki yıl işlenmeyen arazilerin, kiralanmasına imkan veren yasal düzenlemeyi hayata geçirdiklerini hatırlatan Yumaklı, "Ekim ayı itibarıyla ilk yıl tespitlerinin ilanı yapıldı. 2025 üretim yılında yapılacak nihai tespitlerin ardından kiralamalara başlayacağız. Tarımsal örgütlerin kapasitelerini geliştirecek ve etkinliklerini artıracak derecelendirme uygulamasını başlattık. İki aşamalı olacak genel tarım sayımının ilk aşaması, bu ay sonunda tamamlanmış olacak. 2026 yılı haziran ayında ilk sonuçlar TÜİK tarafından kamuoyuyla paylaşılacak" dedi.

'MAZOT MALİYETİNİN ORTALAMA YÜZDE 50’SİNİ, ÜRETİCİLERİMİZE TEMEL DESTEK OLARAK VERECEĞİZ'

Yumaklı, mazot ve gübre maliyetlerindeki değişime göre, her yıl destek tutarlarının güncelleneceğini söyledi. Bitkisel üretimde yeni destek modelini; temel destek, planlama desteği ve üretimi geliştirme desteği olarak belirledikleri kaydeden Yumaklı, "Mazot maliyetinin ortalama yüzde 50’sini, gübre maliyetinin ise ortalama yüzde 25’ini üreticilerimize temel destek olarak vereceğiz. Planlama kapsamına alınan ürünlerin, belirlenen ilçelerde üretilmesiyle birlikte, mazot maliyetinin tamamını, gübre maliyetinin ise yarısını karşılamış olacağız. Yeraltı su kısıtı bulunan 52 ilçede, az su tüketen belirli ürünlere, ilave olarak su kısıtı desteği vereceğiz. Bu ilçelerde belirlenen ürünleri üreten çiftçilerimizin hem gübre hem de mazot maliyetinin tamamını karşılamış olacağız. Hayvancılıkta ise temel desteklerin yanında ilk defa; aile işletmelerine, genç ve kadın yetiştiricilere, birinci derece tarımsal birlik ve kooperatif üyelerine ve gezginci arıcılara ilave destekler vereceğiz. Planlama bölgesindeki aile işletmelerimize, yönlendirici ve verimlilik kriterlerini sağlamaları şartıyla, buzağı başına verdiğimiz destek miktarını 2,5 katına çıkardık" ifadelerini kullandı.

'AĞAÇLANDIRMA YAPAN ÜLKELER SIRALAMASINDA AVRUPA’DA İLK SIRADAYIZ'

Bakan Yumaklı, sözlerini şöyle sürdürdü:

"En çok ağaçlandırma yapan ülkeler sıralamasında Avrupa’da ilk, dünyada 4’üncü sıradayız. Bugüne kadar 288 bin aileye ve 237 kooperatif projesine, günümüz fiyatlarıyla 30,3 milyar lira kredi verdik. Orman yangınlarıyla mücadele kapasitesini artırarak, yangınlara çok daha kısa sürede müdahale ediyoruz. Rezerv güçler dahil 27 uçak, 105 helikopter, 14 İHA, 5 binden fazla kara aracı, 184’ü akıllı olmak üzere 776 kule, 4 bin 796 yangın havuzu ve göleti, 25 bin orman kahramanımız, 127 bin gönüllümüzle yangınlarla mücadele ediyoruz. Zarar görmüş orman alanlarının tamamını ağaçlandırıyoruz. Ülkemizin doğal güzelliklerini koruma altına alıyor, halkımızın istifadesine sunuyoruz. 2024 yılında 24 ekoturizm rotası, 87 orman parkı oluşturduk."

CHP'Lİ BARUT KÜRSÜYE TABUTLA ÇIKTI

CHP Adana Milletvekili Ayhan Barut, çiftçilere ilişkin konuşması sırasında kürsüye 'AKP tarımı ve çiftçiyi öldürdü' yazan küçük bir tabutla çıktı. Meclis Başkanvekili Bekir Bozdağ ise "Meclis kürsüsüne böyle bir maddeyi getiremezsiniz. Bu kürsüde bu maddeyle konuşamazsınız. İç tüzük 65 çok açık, artı 160'ıncı maddeye göre de kınama cezasını gerektiren bir fiildir. Onu indirmezseniz size disiplin cezası uygulamak zorundayım" dedi. Ardından, tabut CHP Grup sıralarına konuldu. Barut, konuşmasında, "Milletin efendisi olan çiftçilerimiz sizin sayenizde öldü. Çiftçiyi öldürdünüz. O tabuta diri diri koydunuz. Buyurun cenaze törenine. Çiftçinin ocağına incir ağacı diktiniz. Çiftçi ekmezse üretmezse aç kalırız. Bunu bilin" ifadelerini kullandı.

Genel Kurul’da bütçe görüşmeleri devam ediyor. (DHA)

Ayça YASLI/ ANKARA, (DHA)

FOTOĞRAFLI