Parion Antik Kenti'nde Osmanlı tersanesi izlerine rastlandı

Çanakkale'nin Biga ilçesine bağlı Kemer köyünde, 2 bin 700 yıllık geçmişe sahip antik Troas bölgesinin en önemli liman kentlerinden olan Parion'daki su altı çalışmaları sırasında çok sayıda Osmanlı seramiği ve Osmanlı Tersanesi'ne ait olabileceği düşünülen kalıntılara rastlandı. Antik limanda Osmanlı Dönemi'ne ait çok sayıda seramiğin gün yüzüne çıkarıldığını söyleyen Kazı Başkanı Prof. Dr. Vedat Keleş, “Biz 20 yıldır antik kentte kazı yapıyoruz ama Osmanlı Dönemi'ne ait bir nesne bulamamıştık. Su altında hatırı sayılır sayıda Osmanlı seramiği keşfettik dedi.

Biga ilçesine bağlı Kemer köyü sınırlarındaki 2 bin 700 yıllık liman şehri Parion'daki kazı çalışmaları devam ediyor. Bu sene kazı çalışmaları Ondokuz Mayıs Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Dekanı ve Arkeoloji Bölümü Başkanı Prof. Dr. Vedat Keleş başkanlığındaki 18'i yabancı heyet üyesi, toplam 36 kişilik bir ekiple sürdürülüyor. Parion Antik Kenti'ndeki su altı çalışmalarında çok sayıda Osmanlı seramiğinin yanında Osmanlı Tersanesi'ne ait olabilecek kalıntılar keşfedildi.

'SU ALTINDA ÇOK SAYIDA OSMANLI SERAMİĞİ KEŞFETTİK'

Parion Antik Kenti'nin antik Kuzey Troas Bölgesi'nin en önemli liman kentlerinden olduğunu belirten Kazı Başkanı Prof. Dr. Vedat Keleş, “Parion Antik Kenti 2025 çalışmaları Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü'nün izin ve maddi destekleri, bunun yanında Çanakkale Valiliği, resmi sponsorumuz İÇDAŞ A.Ş., Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi Rektörlüğü, Biga Kaymakamlığı ve Biga Belediyesi’nin işçi desteğiyle nisan ayından beri devam ediyor. Bu sene şu an itibarıyla 36 kişilik bir ekiple çalışmalarımızı devam ettiriyoruz. Bu 36 kişilik ekibin 18'i Moskova High School Economy ve Paris Montaigne University'den gelen yabancı meslektaşlarımız, geri kalan 18 kişi ise işçiler ve Türk meslektaşlarımızdan oluşmaktadır. Bu seneki çalışmalarımızda en çok ağırlık vereceğimiz konulardan bir tanesi su altı araştırmaları. Çünkü biz geçen sene Düzce Üniversitesi'nden Doç. Dr. Ahmet Bilir ve ekibi tarafından Parion'un antik limanı olan güney limanda gerçekleştirdiğimiz kısa süreli su altı incelemelerinde bizi çok şaşırtan verilerle karşılaştık" dedi.

20 yıldır antik kentte kazı yaptıklarını geçen yıla kadar Osmanlı Dönemi’ne ait herhangi bir buluntuya rastlamadıklarını ifade eden Prof. Dr. Keleş, şöyle devam etti:

"Su altında geçen yıl yapmış olduğumuz kısa süreli incelemelerde hatırı sayılır bir şekilde Osmanlı seramiği ile karşılaştık. Bu bizi biraz literatür çalışmasına itti. Literatür çalışmasında Kemer İskelesi'nin Osmanlı Dönemi'nde 1574'ten, 19'uncu yüzyıla kadar neredeyse 300 yılı aşkın bir süre kesintisiz Osmanlı Donanması'nın en önemli kereste tedarik noktalarından biri olması yanında bazen de İstanbul'un çeşitli zamanlarda maruz kaldığı odun ihtiyacının karşılanmasına yönelik en önemli sevkiyat noktalarından biri olduğunu keşfettik. Prof. Dr. Keleş, bu keşfi kentin antik dönemi olduğu kadar milli tarihimiz açısından da heyecan verici bir keşif olarak değerlendiriyoruz."

'ÇALIŞMALAR ANTİK DÖNEM VE OSMANLI DÖNEMİ BATIKLARINA DA ULAŞMAMIZI SAĞLAYACAKTIR'

Güney limanındaki Bodrum Burnu'nun bir diğer adının da Tersane Burnu olmasının tesadüf olmadığını yapılan araştırmalarda fark ettiklerini söyleyen Prof. Dr. Keleş, "Burada bu sene su altı çalışmalarını daha fazla bir ivmeyle devam ettirmek istiyoruz. Çünkü bu bölge antik çağlardan günümüze dünyanın en önemli su yolları ve ticaret rotalarından biri olan Çanakkale Boğazı üzerinde yer almakta. Bu nedenle su altı çalışmalarında görmüş olduğumuz seramikler Osmanlı Dönemi ile ilgili yapmış olduğumuz literatür taramalarında karşılaştığımız bilgileri kesinlikle doğrular niteliktedir. Bu seramiklerle ilgili yapacağımız çalışmalar ve antik liman ve çevresinde gerçekleştireceğimiz su altı incelemeleri belki de antik dönem batıkları ile birlikte Osmanlı Dönemi batıklarına da ulaşmamızı sağlayacaktır. Bu nedenle biz bu çalışmaların bölgenin antik dönemi hakkında olduğu kadar, Osmanlı Dönemi tersaneciliği noktasında da çok önemli veriler sağlayacağını bize gösteriyor. Su altı çalışmalarında ele geçen veriler, literatür çalışmaları bölgede bugün yürütülen aktiviteler bize denizcilik anlamında bölgede tarihsel bir sürekliliğin olduğunu da kanıtlamaktadır. Çünkü resmi sponsorumuz İÇDAŞ A.Ş. günümüzde bölgenin ve ülkemizin en önemli gemi yapım ve gemi tamir noktalarından biri, bu da bize geçmişten günümüze bölgede denizcilik endüstrisi konusunda bir tarihsel sürekliliği göstermesi açısından ilginç bir durum ortaya koyuyor. Kemer Tersanesi ve iskelesi aynı zamanda Osmanlı'nın, Mısır donanmasının gemilerinin de inşa edildiği bir yermiş. Dolayısıyla bu bilgiler Parion'un güney limanında, antik limanın yanında çok ciddi bir Osmanlı tersanesinin ve müştemilatının su altında olabileceğini bize gösteriyor" dedi.

Bunun izlerini geçen sene su altında keşfettiklerin vurgulayan Prof. Dr. Keleş, "Bunun daha ileri bir tetkikle araştırılmasını bu sene ve gelecek sezonlarda sürdürmeyi planlıyoruz. Bu noktada çalışmalarımız devam ediyor. Bu çalışmalarımızın sağlıklı ve etkili yürütülmesi noktasında yerel idarecilerimizden, bakanlığımızdan destek isteyeceğiz. Su altı çalışmalarıyla ilgili ileride eğer veriler biraz daha çoğalır ve batıklara da rastlanırsa belki bölgede Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi bünyesinde bir su altı araştırma enstitüsünün kurulması bile gündeme gelebilir" diye konuştu.