Engelli bireylerden 'sürücü olur' kararında farklı uygulama iddiası

Aynı engel gruplarına, farklı komisyonların farklı kararlar verdiğine dikkat çeken Trafikte Haklarım Derneği Başkanı Usta, "Bu sorunların çözülebilmesi için öncelikle her ilde engelli bireylere yönelik sürücü komisyonlarının kurulmasını istiyoruz. Simülatör ve özel tertibatlı araçlarla sürüş testleri yapılmalı. Gözleme dayalı muayene kaldırılmalı, mevzuat netleştirilmeli ve standart hale getirilmeli" dedi. 17 senedir tertibatlı araç kullanan engelli Gökhan Ayık, "Komisyona çıktığımda 'sürücü olamaz raporu' vermiş. Neye dayanarak verdiniz dedim, sağlığımda değişen bir şey yok, her şey aynı. Cevap vermediler. İtiraz ettim, itiraz komisyonunda da bir şey değişmedi" ifadelerini kullandı.

Engelli bireylerin, sürücü belgelerini yenilemek için hastane ve il sağlık komisyonlarından 'sürücü olur raporu' almaları gerekiyor. 3 yıllığına verilen raporların süresi bittiğinde ise yeniden alınması zorunlu ancak bu süreçte sürücüler, engel durumları değişmemesine rağmen sağlık komisyonlarından farklı kararlar çıktığını iddia ederek tepki gösterdi. Daha önce rapor almasına rağmen yeniden komisyona girdiklerinde bu raporun olumsuz çıktığını belirten engelli bireyler, sosyal medyadan tepkilerini dile getirdi. Ehliyet yenileme sürecinde, 'sürücü olur raporu' alamadığı için ehliyeti iptal edilen çok fazla engelli bireyin bulunduğu ileri sürüldü.

'GÖZLEME DAYALI MUAYENE KALDIRILMALI'

Konuya ilişkin değerlendirmelerde bulunan Trafikte Haklarım Derneği Başkanı Sosyolog Yasemin Usta, engelli bireylerin sürücü belgesi yenileme sürecinde yaşadıkları mağduriyete dikkat çekti. Yasemin Usta, "Araç kullanabilen engelli bireyler, kimsenin yardımına ihtiyaç duymadan daha özgürce sosyal hayatlarını sürdürebiliyor. Ancak son zamanlarda ehliyet yenileme sürecinde ehliyeti iptal edilen engelli bireyler, derneğimize ulaştı ki; bunlardan bazıları, derneğimizin İçişleri Bakanlığı desteğiyle engelli bireylere yönelik verdiği ileri sürüş eğitimini başarı ile tamamlayan kişiler. Ehliyetlerini yenileyebilmeleri için sağlık komisyonlarından 'sürücü olur raporu' almaları gerekiyor. Aynı engel durumuna sahip kişilere farklı komisyonlar farklı kararlar vermiş ve hatta aynı kişiye, farklı komisyonlar farklı kararlar vermiş; biri sürücü olabilir demiş, diğeri olamaz demiş. Bu sorunların çözülebilmesi için Trafikte Haklarım Derneği olarak, öncelikle her ilde engelli bireylere yönelik sürücü komisyonlarının kurulmasını istiyoruz. Simülatör ve özel tertibatlı araçlarla sürüş testleri yapılmalı. Gözleme dayalı muayene kaldırılmalı, mevzuat netleştirilmeli ve standart hale getirilmeli" dedi.

'17 SENEDİR TERTİBATLI ARAÇ KULLANIYORUM'

Ehliyet yenileme sürecinde yaşadığı sorunu anlatan Gökhan Ayık, "1999 yılında trafik kazası geçirdim ve omurilik felçlisi oldum. Tetrapleji tanısı kondu. Hayata bir şekilde devam etmek gerekiyordu, ben de devam etmeye başladım. Eski ehliyetimi engelli ehliyetine çevirdim, tertibatlı araç kullanmaya başladım. 17 senedir tertibatlı araç kullanıyorum. 250 bin kilometre yol yaptım. İçişleri Bakanlığı ile Trafikte Haklarım Derneği'nin organize ettiği forumda ileri sürüş tekniklerine katıldım, başarıyla tamamladım. Bir araç firmasının tertibatlı ralli aracı vardı, onu kullandım. Daha sonra yeni tip ehliyete çevirmem gerekiyordu, gittim yeni tip ehliyete çevirdim, kodlarım işlendi" dedi.

'SAĞLIĞIMDA DEĞİŞEN BİR ŞEY YOK'

Gökhan Ayık, "3 yılda bir sağlık kontrolü yazmışlar, ben de sağlık kontrolüne gittim. Komisyona çıktığımda 'sürücü olamaz raporu' vermiş. Neye dayanarak verdiniz dedim, sağlığımda değişen bir şey yok, her şey aynı. Cevap vermediler. İtiraz ettim, itiraz komisyonunda da bir şey değişmedi, heyetin kararını bozmak istemediler. Hatta itiraz komisyonunda kapıdan çıkarken dedim ki, o zaman bana polis çağırın, ben kural çiğnemek istemiyorum, aracımı polisle beraber evime götüreyim. 'Yok' dediler, 'Daha sisteme işlemedik eve kadar gidebilirsiniz' dediler. Eve kadar gidebileceğime inanıyorlar ama sürücü olamaz raporu veriyorlar" şeklinde konuştu.

'BU KARAR YALNIZCA ULAŞIMIMI DEĞİL, PSİKOLOJİMİ DE ETKİLEDİ'

Gökhan Ayık, "Ailem, kızım vardı onu dershaneye götürüyordum, voleybol oynuyordu. Yaşlı annem ve babama gidiyordum yazın, hepsi bitti. Kızım bu yüzden voleybolu bıraktı. Çünkü otobüsle erişilebilir bir yere gidemiyorduk. Yani bütün hayatım alt üst oldu, iki sene hayata küstüm, eve kapandım. Ama halen görüyorum ki benimle aynı tanıda olup ehliyetini yenileyenler var, yenileyemeyenler var. Bununla ilgili mutlaka çalışma yapılması gerekiyor" ifadelerini kullandı.

'2020 SENESİNDE, 3 YIL SONRA KONTROL ŞARTIYLA BANA EHLİYET VERDİLER'

Aynı sorunu yaşadığını belirten Eren Yıldırım, "2013 senesinde ailem ile birlikte Antalya'ya tatile gitmiştik. Orada geçirdiğim kaza sonucunda omurga kemiğimi kırdım. C-5 olarak adlandırılıyor, bu kaza sonucunda omurga felci oldum. Kazadan sonra eğitimimi de tamamladım. Yazılım mühendisliği bölümünü tamamladım ve şu anda otomotiv şirketinde çalışmaktayım. Tam bağımsız nasıl yaşarım diye kendim düşünüp, bu şekilde motto edindim. Kendim 2020 senesinde daha bağımsız seyahat etmek için ehliyete başvurdum. Girmiş olduğum komisyonda 2020 senesinde, 3 yıl sonra kontrol şartıyla bana ehliyet verdiler, ehliyet almamda bir sakınca olmadığını söylediler. Sürücü ehliyet sınavından 95 puan alarak tek seferde; hem yazılı hem de uygulama sınavından geçtim. Aparatlı aracı aktif olarak kullandım" şeklinde konuştu.

'ÜÇ FARKLI KURUM, İKİ FAKLI KARAR VERDİ'

Yıldırım,"3 sene sonra tekrardan sağlık kontrol zamanı geldiğinde 2023 yılında, komisyona gittim. Şok bir kararla karşılaştım. Bana, elimdeki videoları göstermeme rağmen, kapıda araba var bakın hastanenin hemen önünde, size istiyorsanız aracı sürebilirim dedim. Bütün argümanları sunmama rağmen 'Hayır sen sürücü olamazsın' diyerek sürücü olamaz raporu verdiler. Karara itiraz ettim ve Darıca Farabi Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nde yeniden heyete girdim. Ancak itiraz komisyonu da önceki kararı gerekçe göstererek, aynı sonucu verdi. Mahkeme sürecinin uzunluğundan dolayı Kamu Denetçiliği Kurumu'na (KDK) başvurdum. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi'nde ortopedi, nöroloji ve mühendislik alanlarında uzman yaklaşık 10 kişilik bir heyet tarafından, yaklaşık 2 saat boyunca muayene edildim. Heyet, sürücü olmamda herhangi bir sakınca bulunmadığını belirten bir rapor hazırlayarak kuruma iletti. Kamu Denetçiliği Kurumu'nun resmi yazısı üzerine Ümraniye Eğitim ve Araştırma Hastanesi'ne yönlendirildim. Elimdeki tüm belgeleri sunmama rağmen bu heyetten de yine 'sürücü olamaz' kararı çıktı. Yaklaşık 2 saat süren detaylı bilimsel değerlendirmelerin aksine, burada yapılan sadece 5 dakikalık gözleme dayalı muayenelerdi. Üstelik komisyonda bir doktorun 'olamaz' oyu, diğer doktorların 'olabilir' kararını geçersiz kılabiliyor" dedi.