Bakan Bayraktar: Şırnak, petrolün en fazla üretildiği il, sırada Diyarbakır var

TBMM Genel Kurulu, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığı’nın 2026 yılı bütçelerini görüşmek üzere Meclis Başkanvekili Celal Adan başkanlığında toplandı. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, bütçe üzerine sunum yaptı. Madencilik faaliyetlerinde, iş sağlığı, işletme ve çevre güvenliğini artırmak için arama ve üretim süreçlerinin her aşamasında etkin denetimler gerçekleştirildiğine dikkat çeken Bakan Bayraktar, “Bu kapsamda, 2025 yılı Kasım sonu itibarıyla aylık ortalama 775 saha denetimi yaptık. Bu dönemde 1578 firmaya idari para cezası uyguladık. Ayrıca 2 bin 225 adet faaliyet durdurma tedbiri aldık” dedi.

‘18 BİN FUTBOL SAHASI BÜYÜKLÜĞÜNDEKİ ALAN REHABİLİTE EDİLMİŞTİR’

Bakan Bayraktar, madencilik faaliyetlerinin çevreyle uyum içerisinde yürütülmesi için Temmuz ayında yapılan düzenlemeyle yatırımcıların rehabilitasyon yükümlülüklerinin artırıldığını ve rehabilitasyon çalışmalarının madencilik faaliyetiyle eş zamanlı yürütülmesinin zorunlu hale getirildiğini hatırlattı. Bakan Bayraktar, “Ayrıca, ruhsat sahiplerinden tahsil edilen rehabilitasyon bedelinin iki katının üzerine çıkarılması ve bu bedelin nemalandırılması ile rehabilitasyon faaliyetlerinin uygulanabilirliği sağlanmıştır. Madencilik yapılan sahaların doğaya yeniden kazandırılması konusundaki hassasiyetimizin bir sonucu olarak, bugüne kadar 18 bin futbol sahası büyüklüğündeki alan rehabilite edilmiş ve yaklaşık 24 milyon ağaç dikilmiştir. 2024 yılı altın dahil maden ithalatımız, yaklaşık 32 milyar dolardır. Bu alandaki dışa bağımlılığımızı düşürmek için, maden üretimimizi her geçen yıl artırıyoruz. 22 yıl önce Gayrisafi Yurtiçi Hasıla içinde bugünkü fiyatlarla 117 milyar TL olan madencilik sektörünün hacmini 2024 yılında 529 milyar TL’ye; maden ihracatımızı da aynı dönemde 7 kat artırarak 6 milyar dolara çıkardık. Dünya rezervinin büyük bir kısmına sahip olduğumuz bor madeninde, 2024 yılında 2,5 milyon ton satışla 1,3 milyar dolarlık gelir elde ederek rekor kırdık. İnşallah 2025 yılını da benzer seviyelerde tamamlayacağız” şeklinde konuştu.

‘DOĞAL GAZ ÜRETİMİMİZİ 22 MİLYON METREKÜPÜN ÜZERİNE ÇIKARAK ÜRETİM REKORU KIRDIK’

Nadir toprak elementlerindeki yükseliş trendini yıllar öncesinden tespit ederek, potansiyelin olduğu bölgelerdeki çalışmalara hız verdiklerine dikkat çeken Bayraktar, “Bu kapsamda, Eskişehir Beylikova’da 125 bin metreden fazla sondaj yaparak 694 milyon tonluk, dünyada tek sahada en büyük ikinci rezervi keşfettik. Akabinde, pilot tesisimizi 2023 yılı nisan ayında devreye aldık. 570 bin ton kapasiteli endüstriyel tesisin temelini de önümüzdeki yıl atmayı hedefliyoruz. Bu kaynağı milli menfaatlerimize en uygun şekilde, devlet eliyle işletecek ve en katma değerli şekilde ekonomimize kazandıracağız. Ülkemiz, yıllık yaklaşık 60 milyar metreküp doğal gaz tüketimiyle Avrupa’daki dördüncü büyük ülkedir. Bu yüksek tüketimi mümkün olduğunca kendi kaynaklarımızdan karşılamak için yurt içinde ve yurt dışında arama ve üretim faaliyetlerimizi artırıyoruz. Yurt içi ve yurt dışındaki kara ve deniz sahalarımızda günlük doğal gaz üretimimizi 22 milyon metreküpün üzerine çıkarak üretim rekoru kırdık. Bu üretim seviyesi, konut tüketiminin yüzde 42’sine, sanayi tüketiminin yüzde 63’üne, toplam doğal gaz talebinin ise yüzde 15’ine karşılık gelmektedir. Ayrıca, enerji altyapımızı geliştirmek adına birçok önemli yatırımı hayata geçiriyoruz. Devreye aldığımız doğal gaz iletim ve dağıtım hatları, yer altı depolama tesisleri, LNG terminalleri ve Yüzer Depolama ve Yeniden Gazlaştırma Üniteleri (FSRU) ile doğal gaz altyapımızı güçlendirdik. Bu süreçte yalnızca yerli üretim kapasitemizi artırmakla kalmadık, aynı zamanda kaynak ülke ve tedarik güzergahlarımızı da çeşitlendirdik. Özellikle LNG alanında yaptığımız yatırımlar sayesinde, günlük gazlaştırma kapasitemizi beş katına çıkararak 161 milyon metreküpe ulaştırdık. Bugün, doğal gaz tüketimimizin neredeyse yarısını LNG tedarikiyle karşılayabilir durumdayız. Önümüzdeki dönemde bu kapasiteyi günlük 200 milyon metreküpe yükselteceğiz” ifadelerini kullandı.

‘OSMAN GAZİ İLE GÜNLÜK ÜRETİM KAPASİTEMİZİ 2026’DA 20 MİLYON METREKÜPE ÇIKARACAĞIZ’

Kısa süre önce iki adet yedinci nesil ultra derin deniz sondaj gemisini filoya kazandırdıklarını aktaran Bakan Bayraktar, "Bu gemilerden ilki eylül ayında, ikincisi ise bu ayın başında Mavi Vatanımıza ulaşmıştır. Böylece, altı sondaj gemisi, iki sismik araştırma gemisi ve destek unsurlarıyla birlikte, Türkiye’yi dünyanın en büyük dördüncü arama ve üretim filosuna sahip ülkesi konumuna getirdik. Karadan 170 km açıkta ve 2 bin 100 metre deniz derinliğinde, deniz tabanından sonra ilave 2 bin 500-3 bin metre sondajla bulduğumuz gazı 3 yıl gibi kısa bir sürede karaya çıkardık ve vatandaşlarımızın hizmetine sunduk. Milli filomuzla sürdürdüğümüz çalışmalar kapsamında, 2025 yılı içinde güncel ekonomik değeri yaklaşık 37 milyar dolar olan 92 milyar metreküpün üzerinde yeni doğal gaz rezervi bulduk. 

Sakarya Gaz Sahası’nda üretimimizi artırmaya yönelik çalışmalarımıza hız verdik. Bir yıl önce günlük 7 milyon metreküp olan üretimimizi 9,5 milyon metreküpe çıkardık. Böylece sadece son bir yılda sağladığımız bu üretim artışıyla ilave bir milyondan fazla evin ihtiyacını yerli doğal gazdan karşıladık. Filomuza geçen yıl kattığımız yeni yüzer üretim platformumuz 'Osman Gazi’ ile günlük üretim kapasitemizi 2026 yılında 20 milyon metreküpe çıkaracağız. 2028’de devreye alacağımız ikinci yüzer üretim platformuyla bu kapasiteyi daha da artırarak günde 40 milyon metreküpün üzerine çıkaracağız. Tüm bu çalışmalarımızın yanı sıra, toplam depolama kapasitesini 6,3 milyar metreküpe çıkardığımız iki yeraltı doğal gaz depolama tesisimizde de yüzde 100 doluluk oranıyla kış mevsimine hazırız” diye konuştu.

‘48 KARA VE 4 DENİZ SONDAJINA İSE DEVAM EDİYORUZ’

Dışa bağımlılığın yüksek olduğu petrol alanında, Şırnak Gabar’da tarihin en büyük petrol rezervini keşfettiklerine değinen Bakan Bayraktar, “Yürüttüğümüz yoğun çalışmalarla, Ankara-Edirne Otoyolu uzunluğuna tekabül eden yaklaşık 700 kilometrelik yol ağı inşa ettik. Geçen yıl bu zamanlarda Gabar’da günlük 61 bin varildi, bugün günlük 81 bin varil üretime çıktık. Gabar sahasındaki bu başarı, yalnızca üretim rakamlarıyla sınırlı değil. Sahadaki faaliyetlerimiz kapsamında 3 bin 500'ün üzerinde çoğunluğu Şırnaklı olmak üzere genç kardeşlerimize iş imkanı oluşturduk. 2025 yılında toplam 182 kara ve 17 deniz sondajını tamamladık, 48 kara ve 4 deniz sondajına ise devam ediyoruz. Bu çalışmalar neticesinde, bu yıl 62 milyon varillik yeni rezerv tespit ettik. 2026 yılında ise karada 282 ve denizde 18 adet sondaj yapmayı hedefliyoruz. 

Diğer taraftan, Diyarbakır’da yürüttüğümüz çalışmalarda yatay sondaj yöntemiyle üretilebilecek önemli miktarda kaya petrolü rezervi olduğuna inanıyoruz. Gabar sahasıyla birlikte Şırnak’ı petrolün en fazla üretildiği il haline getirdik, bu yeni üretim yöntemi ile sırada inşallah Diyarbakır var. Bütün bu adımlarla birlikte, petrolde tarihimizin en yüksek üretim seviyesine ulaşarak yurt içi ve yurt dışında günlük toplam 180 bin varil üretim gerçekleştiriyor ve böylece her gün yaklaşık 7 milyon aracın yakıt ihtiyacını kendi kaynaklarımızla karşılıyoruz” ifadelerine yer verdi.

'AVRUPA'DA 5’İNCİ, DÜNYADA İSE 11’İNCİ SIRADA YER ALIYORUZ"

Elektrik talebinin geçtiğimiz yıl yüzde 6 oranında artarak 354 milyar kWh’e ulaştığını vurgulayan Bayraktar, “Bu yıl mevsim koşullarının da etkisiyle, elektrik talebinde hem günlük hem de aylık bazda yeni rekorlar kırıldı. Bu rekor tüketimin yaklaşık yüzde 60’ını yerli ve yenilenebilir kaynaklarımızdan karşıladık. Elektrikli araçlar, yapay zeka, veri merkezleri ve klima kullanımı gibi elektrik tüketimini artıran unsurlardan dolayı elektrik talebimizin önümüzdeki 30 yılda üç katına çıkarak yıllık 1 trilyon kWh’i aşacak. Bu yüksek talebin azami seviyede yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarından ve karbon emisyonu oluşturmadan karşılanmasına yönelik yatırımları hayata geçiriyoruz. 

Son bir yılda, yaklaşık 5 Keban Barajı’na denk ve tamamına yakını yenilenebilir enerji kaynaklarından oluşan, 7 bin 500 MW’ın üzerinde kapasiteyi devreye alarak, elektrik üretimindeki kurulu gücümüzü 121 bin 412 MW’a çıkardık. Sadece son bir yıl içinde devreye aldığımız yenilenebilir enerji santralleri, işletme ömürleri boyunca toplam 81 milyar metreküp doğal gaz ithalatını önleyecek ve 118 milyon ton karbon emisyonunu da engelleyecektir. Bu alandaki yatırımlarımız sayesinde, yenilenebilir enerjinin toplam kurulu güç içindeki payını yüzde 62’ye, yerli kaynakların oranını ise şayet 71’e yükselttik. Yenilenebilir enerji kaynaklı kurulu gücünde Türkiye olarak, Avrupa’da 5’inci, Dünya'da ise 11’inci sırada yer alıyoruz. İlk 10 ayda yenilenebilir enerji kaynaklarından ürettiğimiz 136 milyar kWh elektrik üretimini doğal gazdan yapmış olsaydık, yaklaşık 12 milyar dolar tutarında ilave doğal gaz ithal etmemiz gerekecekti. Bu sonuç, gerçekleştirdiğimiz yeşil dönüşümün ekonomik etkisini somut bir şekilde ortaya koymaktadır” açıklamasında bulundu.

‘DEMİRKÖPRÜ BARAJI ÜZERİNDE TÜRKİYE’NİN İLK YÜZER YEKA-GES PROJESİNİ HAYATA GEÇİRECEĞİZ’

Toplam rüzgar ve güneş kurulu gücünün önümüzdeki 10 yılda 3 katına yükseleceğine vurgu yapan Bayraktar, şunları söyledi:

“Bu amaçla, her yıl YEKA kapasite yarışmaları düzenliyoruz. 2025 yılında yatırım tutarı 4 milyar dolar olan toplam 3 bin 800 MW kurulu gücündeki YEKA yarışmalarını başarıyla tamamladık. Bu sayede 20 yıl boyunca piyasa fiyatının yaklaşık yarısı mertebesinde sabit fiyatla elektrik temin edeceğiz. Ayrıca, yatırımcılardan toplam 624 milyon dolar katkı payı alıyoruz. Bu yıl yarışması yapılan projeler devreye girdiğinde 4 milyon hanenin elektrik ihtiyacını karşılayacak. 

YEKA-2025 ile bir ilki gerçekleştirerek Manisa Demirköprü Barajı üzerinde Türkiye’nin ilk yüzer YEKA-GES Projesini hayata geçireceğiz. İşletmeye alınacak yenilenebilir enerji santrallerini şebekeye sorunsuz şekilde bağlamak için 2035’e kadar 30 milyar dolarlık yatırımla 25 bin kilometre yeni yüksek gerilim hatlarını ve trafo merkezlerini devreye almayı planlıyoruz. Bu kapsamda, ülkemizde bir ilk olarak Yüksek Gerilim Doğru Akım (HVDC) iletim hatlarını da inşa edeceğiz. Bunun için, iletim altyapı projelerimizde kullanılmak üzere Dünya Bankası ile ilk etapta 6 milyar dolarlık finansman paketi hususunda anlaşmaya vardık.”

‘2040 YILINA KADAR 46 MİLYAR DOLARLIK ENERJİ TASARRUFU SAĞLAYACAĞIZ’

Akkuyu Nükleer Güç Santrali projesinin reaktörlerin hepsi tamamlandığında elektrik ihtiyacının yaklaşık yüzde 10’unu tek başına karşılayacağını belirten Bakan Bayraktar, bu sayede yıllık 7 milyar metreküp doğal gaz ithalatının yanında 35 milyon ton karbon salınımının önleneceğini vurguladı. Bakan Bayraktar, şöyle devam etti:

“Ayrıca, nükleer kapasitemizi artırmak amacıyla Sinop ve Trakya nükleer güç santrallerine yönelik çalışmalarımıza devam ediyoruz. Geleneksel nükleer santrallerin yanı sıra, önümüzdeki yıllarda yaygınlaşmasını beklediğimiz küçük modüler reaktörlere (SMR) yönelik çalışmalarımıza da devam ediyoruz. Yerli sanayimizin kabiliyetlerini ve yetişmiş insan kaynağımızı bir araya getirerek Türkiye’yi, kendi SMR teknolojilerini geliştiren ve bunları bölgesel pazarlara sunabilen bir konuma taşımayı amaçlıyoruz. Bu çerçevede, 2050’ye kadar 5 bin MW düzeyinde SMR kurulu gücüne erişerek toplam 20 bin MW nükleer kapasiteye sahip bir ülke olmayı planlıyoruz. 2024-2030 İkinci Ulusal Enerji Verimliliği Eylem Planı kapsamında 2030 yılına kadar kamu ve özel sektör tarafından yapılacak 20 milyar doları aşan enerji verimliliği yatırımıyla, 2040 yılına kadar 46 milyar dolarlık enerji tasarrufu sağlayacağız.”

‘SOMALİ’DE 2026 YILINDA İLK SONDAJI GERÇEKLEŞTİRMEYİ HEDEFLİYORUZ’

Karbon fiyatlama mekanizmasını hayata geçirmek üzere EPİAŞ bünyesinde hazır hale getirilen Emisyon Ticaret Sistemi’ni (ETS) uygulamaya alacaklarını kaydeden Bakan Bayraktar, bunun yanı sıra Türkmenistan doğal gazının mart ayından itibaren Türkiye'ye getirilmesinin, stratejik bir hedefin gerçekleşmesi bakımından öneminin altını çizdi. Bakan Bayraktar, şöyle konuştu:

“Günlük 2 milyon metreküp kapasiteli Iğdır-Nahçıvan Doğal Gaz Boru Hattı’nın açılışını mart ayında gerçekleştirdik. Kilis üzerinden Halep’e uzanan doğal gaz boru hattının açılışını da ağustos ayında gerçekleştirerek Suriye'ye ilk doğal gaz ihracatını yapmış olduk. Diğer taraftan, Avrupa’ya yönelik olarak Bulgaristan ve Yunanistan’ın yanı sıra, sınırımızın olmadığı Macaristan, Romanya, Sırbistan ve Kuzey Makedonya’ya da doğal gaz ihraç ettik. Benzer şekilde, petrol alanındaki uluslararası faaliyetlerimiz de çok yönlü enerji politikamız doğrultusunda gelişim gösteriyor. Azerbaycan, Irak ve Rusya’daki mevcut ortaklıklarımızı sürdürürken, aynı zamanda Somali’de yürüttüğümüz çalışmalarla yeni sahalara odaklanıyoruz. Bu doğrultuda, Somali deniz alanlarında sismik arama faaliyetlerimizi tamamladık. Türkiye ve Somali arasındaki enerji iş birliğine yeni bir halka ekleyerek 2026 yılında ilk sondajı gerçekleştirmeyi hedefliyoruz. Pakistan ile de 2 kara ve 3 deniz sahasında petrol ve doğal gaz aranmasına yönelik bu ay başında anlaşma imzaladık. Dost ve kardeş ülke Pakistan’da arama faaliyetlerini en kısa sürede başlatacağız. Ayrıca, petrol ve doğal gaz arama ve üretim alanında Libya, Irak, Umman, Kazakistan, Macaristan, Bulgaristan, Romanya, ve Nijer ile yürüttüğümüz faaliyetlerimizi somut projelere dönüştürmeye yönelik çalışmalarımızı sürdürüyoruz.”

Türkiye olarak, madencilikte uluslararası iş birliklerini genişleterek Nijer’deki altın arama faaliyetlerinde ilk fazı tamamladıklarını ifade eden Bayraktar, şöyle konuştu:

“Önümüzdeki dönemde üretime geçmeyi planlıyoruz. Benzer şekilde, Özbekistan’da da maden arama çalışmalarımıza devam ediyoruz. Bu ülkelere ek olarak; Azerbaycan, Fas, Kırgızistan, Libya, Pakistan ve Suriye ile yürüttüğümüz faaliyetlerimizi inşallah yakın bir gelecekte somut projelere dönüştüreceğiz. Küresel enerji krizi gösterdi ki, güçlü enerji altyapısı ve tedarik portföyünü oluşturamayan ülkelerin, enerji arz güvenliği, tehlikeye girmektedir. Aldığımız tedbirlerle, Türkiye için buna izin vermedik, vermeyeceğiz. Biz 'yapılamaz, mümkün değil' denilen projelerin hepsini tek tek hayata geçirdik, daha iyilerini de yapmaya devam ediyoruz. 

Bu çerçevede, 2025 yılının ilk on bir ayında tüm vatandaşlarımızın elektrik ve doğal gaz faturalarının yaklaşık 578 milyar TL’si devletimiz tarafından karşılanmıştır. Yıl sonuna kadar bu tutarın 646 milyar TL’yi aşacağını öngörüyoruz. Halihazırda konutlarda kullanılan elektriğe ortalama yüzde 55, doğal gaza ise yüzde 45 oranında destek sağlıyoruz. Bakanlığımız Merkez Teşkilatı 2024 yılı bütçesi başlangıç ödeneği 48,3 milyar TL iken, uygulanan tasarruf tedbirleri kapsamında 7,5 milyar TL azaltılarak 40,8 milyar TL’ye düşürülmüştür. 

Bu tutarın 38,2 milyar TL’si harcanmış olup kalan 2,6 milyar TL ödenek yıl sonunda iptal edilmiştir. 2026 yılı bütçe teklifimiz ise, genel aydınlatma giderleri dahil olacak şekilde 36,1 milyar TL’dir. Merkez Teşkilatımız ile birlikte MTA, MAPEG, TENMAK, EPDK ve NDK’nın 2024 yılı gideri 51,8 milyar TL olarak gerçekleşmiş olup 2026 için teklif edilen toplam bütçe tutarı 58,4 milyar TL’dir.” dedi.